بررسی عکس العمل های فیزیولوژیکی ارقام مختلف جو به تنش خشکی

تنش خشکی مهمترین عامل محدود کننده تولید محصولات زراعی بوده و بخش اعظم اراضی ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک طبقه بندی می گردد. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر برخی شاخص های فیزیولوژیک و مورفولوژیک جو، آزمایشی در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و دو سطح آبیاری (60 و 100 درصد ظرفیت مزرعه) و 6 ژنوتیپ جو (نصرت، ماکوئی، یوسف، d10، mb8016، mb8314) انجام شد. طی دوره رشد بوته ها محتوی نسبی آب برگها، شاخص کلروفیل (عدد spad) و میزان فلورسانس کلروفیل در دو مرحله ساقه دهی و تولید سنبله اندازه گیری شدند. در آزمایش دیگر در مزرعه که به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت تنش خشکی و شاهد در پلات های اصلی و ژنوتیپ ها در پلات های فرعی قرار داده شدند. در پایان آزمایش، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در مترمربع و تعداددانه در سنبله اندازه گیری شدند. نتایج آزمایش نشان داد که محدودیت آبی، تأثیری بر شاخص های فلورسانس کلروفیل در مرحله ساقه دهی نداشت ولی نسبت fv/fm یا کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم ii را در مرحله تولید سنبله کاهش داد. همچنین تنش خشکی در سطح یک درصد تأثیر معنی داری بر محتوی نسبی آب و میزان کلروفیل داشت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها در مزرعه نشان داد که قطع آبیاری در مرحله تولید سنبله سبب کاهش میزان عملکرد در ارقام جو می شود. در مجموع دو شرایط بررسی شده گلخانه و مزرعه، ژنوتیپ mb8016 بالاترین میانگین صفات اندازه گیری شده را به خود اختصاص داد و به عنوان بهتربن ژنوتیپ برای کاشت در منطقه کرمان توصیه می گردد.